اختلالات فکری و رفتاری ناشی از وسواس

محققان با اشاره به اختلال های روحی و عملکردی بدلیل اختلال وسواس در کودک اظهار می‌کند: بعضی مشکل ها به دلیل اختلال وسواس عبارت است از تلف کردن وقت به‌ خاطر انجام رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای، حواس پرتی و نبود توان در تمرکز کامل و به‌دنبال آن افت تحصیلی؛ همچنان خستگی ذهنی و بی‌حوصله بودن برای فکر کردن و متمرکز شدن بر روی مسئله های اصلی زندگی از دیگر عارضه های وسواس کودک است.

این روان‌شناس تاکید بر این دارند که بعضی از این اختلال ها مثل اختلال های اضطرابی، افسردگی، نداشتن‌تمرکزی برای یادگیری، نبود توجه، بیش فعالی، بی‌اشتهایی عصبی و اختلال های رفتاری مانند جویدن ناخن و تیک‌های عصبی این توانایی را دارد به دلیل وسواس فکری و عملکردی مختلف باشد. به گفته متخصصان ، برای جلوگیری از اشتباه در تشخیص اختلال وسواس در کودکان بهتر است پس از مصاحبه با کودک با اعضای خانواده کودک نیز مصاحبه شده، سوابق خانوادگی در نظر گرفته شود.

بالاخره وسواس؛ ارثی است یا اکتسابی؟

خیلی از از روانشناسان این اعتقاد را دارند که کودکان، بیماری وسواس را از والدین خود به ارث می‌برند همانطور که در بالا اشاره کردیم. البته گروهی دیگر از محققان نیز جنبه ارثی بودن آن را یک احتمال می‌دانند و اعتقاد آن ها بر این است، انتقال زمینه‏های عصبی می‏تواند ریشه و عاملی در بروز وسواس کودک باشد.

زمینه‌های عصبی هم این توانایی را دارد که ناشی از نوع تربیت سخت گیرانه در دوران کودکی، کمال‌ طلبی و نظم‌طلبی بیش از حد والدین، تحقیر شدن از سوی پدر و مادر یا ایجاد حس ترس و ناامنی در محیط خانه و خانواده باشد.

تشخیص اختلال وسواس با mehdikhalili

وقتی که عادات یا روش های رفتاری خاصی در روند زندگی عادی کودک اختلال ایجاد کند، اختلال تشخیص داده می‌شود. برای نمونه زمانی که انجام مراسم خاصی برای به خواب رفتن کودک و حساسیت او بر کنترل اسباب بازی‌هایش در زندگی او حاکم می شود و از عمل کرد بهنجار او جلوگیری کند، نیازی نیست نگران باشید.

بهترین روانشناس کودک ، دقیقا مشخص نیست که چرا برخی بچه‌ها دچار وسواس فکری-عملی می‌شوند. احتمالا یک مولفه‌ بیولوژیکی و عصبی در بروز آن وجود دارد و برخی از بچه‌های مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی دچار سندرم توره یا سایر اختلالات تیک نیز هستند. اینها خود نشانه این است که درمان وسواس کودکان کاری تخصصی و با مهارت می باشد که توسط درمانگران حوزه کودک انجام می شود.

اختلال وسواس فکری-عملی کودکان

بسیاری از بچه‌ها گهگاه افکاری دارند که آنها را آزار می‌دهد و ممکن است احساس کنند مجبورند در مورد این افکار کاری انجام دهند، حتی اگر این کارها منطقی نباشد. به عنوان مثال، اگر لباس مورد علاقه‌ خود را نپوشند، ممکن است نگران بدشانسی آوردن باشند. برای برخی از بچه‌ها، فکرها و میل شدید به انجام برخی اعمال همچنان پایدار و مداوم است، حتی اگر سعی کنند آنها را نادیده بگیرند یا آنها را از بین ببرند.

اگر افکار ناخواسته و رفتاری که ناچارند به خاطر آن افکار انجام دهند، مکرراَ اتفاق می‌افتد، زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهند؛ چیزی بیش از یک ساعت در روز، در فعالیت‌های آنها اختلال ایجاد می‌کنند، یا آنها را بسیار ناراحت می‌کنند، ممکن است دچار اختلال وسواس فکری-عملی یا اختلال وسواسی-جبری باشند که آن افکار را وسواس‌ می‌نامند و رفتارها اجبار نامیده می‌شوند.

«وسواس‌ها»، افکار، تکانش‌ها یا تصاویر تکراری و مداومی هستند که ناخواسته بروز می‌کنند و اضطراب یا پریشانی چشمگیری در شخص ایجاد می‌کنند. آنها غالباً غیرواقعی یا غیرمنطقی هستند. همچنین وسواس‌ها تنها نگرانی بیش از حد در مورد مشکلات زندگی واقعی یا مشغولیت‌های ذهنی نیستند. «اجبارها»، رفتارها یا مناسک تکراری مانند شستن دست، منظم نگه داشتن چیزها، بررسی کردن دوباره و دوباره‌ چیزها یا اعمال ذهنی مانند شمارش، تکرار بی‌صدای کلمات و اجتناب کردن هستند. برای گرفتن تشخیص اختلال وسواس فکری-عملی، وسواس‌ها یا اجبارها باید اضطراب یا پریشانی قابل توجهی ایجاد کنند، یا در روال روتین زندگی کودک، عملکرد تحصیلی، فعالیت‌های اجتماعی یا روابط او اختلال ایجاد کنند.

تحقیقات نشان می‌دهد که وسواس فکری-عملی یک اختلال مغزی است و معمولاً در خانواده‌ها زمینه  ارثی دارد، هرچند این بدان معنا نیست که اگر والدین به این اختلال مبتلا شوند فرزندشان قطعاً علائم آن را نشان خواهد داد. همچنین ممکن است کودکی بدون سابقه‌ خانوادگی دچار وسواس فکری-عملی شود.

علایم اختلال وسواس فکری-عملی

داشتن اختلال وسواس فکری-عملی به معنای داشتن وسواس، اجبار، یا هر دو است. نمونه‌هایی از رفتارهای وسواسی یا اجباری عبارتند از:

• داشتن افکار، تکانه‌ها یا تصاویر ناخواسته‌ای که بارها و بارها رخ می‌دهد و باعث اضطراب یا پریشانی می‌شود.
• نیاز مکرر به فکر کردن در مورد چیزی یا گفتن چیزی، برای مثال، شمردن، یا تکرار دوباره و دوباره‌ کلمات به شکل بی‌صدا یا با صدای بلند.
• اجبار به انجام مکرر کاری. برای مثال، شستن دست، قرار دادن چیزها به ترتیبی خاص، یا بررسی کردن دوباره و دوباره‌ چیزها، مانند قفل بودن در.
• اجبار به انجام دوباره و دوباره‌ کاری مطابق با قوانین خاصی که باید دقیقاً رعایت شود تا فکر وسواسی برطرف شود.

بچه‌ها این رفتارها را انجام می‌دهند چون احساس می‌کنند آنها از وقوع اتفاقات بد جلوگیری می‌کنند یا باعث بهتر شدن حالشان می‌شوند. با این حال، این رفتار معمولاً با خطر واقعی بروز یک اتفاق بد ارتباطی ندارند، یا اینکه آن رفتار افراطی است؛ مانند شستن دست‌ها چندین بار در ساعت.

یک باور غلط رایج این است که وسواس فکری-عملی به معنای واقعاً مرتب و منظم بودن است. گاهی اوقات، رفتارهای این اختلال ممکن است شامل نظافت باشد، اما بسیاری از اوقات شخص مبتلا به وسواس فکری-عملی بیش از اینکه روی سازماندهی و نظم دادن متمرکز باشد، روی انجام کاری که باید دوباره و دوباره انجام شود، تمرکز دارد. همچنین وسواس‌ها و اجبارها می‌توانند با گذشت زمان تغییر کنند.